Kiedyś często miałam wrażenie, że niczego w życiu nie ogarniałam, a czas mijał nie wiadomo kiedy. Nie wiedziałam jak się skoncentrować. Przeskakiwałam nieefektywnie z jednego zadania na drugie i padałam wieczorem zmęczona. W głowie kłębiły się setki myśli… Teraz na szczęście mam tak już bardzo, bardzo rzadko. Praktyka koncentracji przynosi spokój, zwiększa efektywność i pomaga złapać oddech. W tym wpisie dowiesz się, czym jest koncentracja, jak ją ćwiczyć i jak medytacja wzmacnia umiejętność skupienia.
Czym jest koncentracja?
Koncentracja to utrzymanie uwagi na jednym obiekcie przez dłuższy czas. Koncentracja to świadome kierowanie swoją uwagą i nierozpraszanie się. Jak to działa? Twoja uwaga jest jak samolot i albo to pilot (Ty) ją świadomie kierujesz tam, gdzie chcesz albo jest na autopilocie. Nie ma innej możliwości.
Czy zdarzyło Ci się kiedyś tak, że wracałeś samochodem do domu i nawet nie wiesz kiedy znalazłeś się w domu? Albo, że nie pamiętałeś, czy zamknąłeś drzwi, jak wychodziłeś z domu? Dlaczego tak jest? Przecież byłeś fizycznie obecny przy tych czynnościach. No właśnie, ale byłeś rozproszony, błądziłeś gdzieś myślami i nie byłeś obecny. Brak koncentracji może być bardzo niebezpieczny (jazda samochodem), zmniejsza naszą efektywność i zabiera spokój.
Dlaczego nie umiemy się koncentrować?
Główną przyczyną jest to, że nikt nas nie nauczył jak się skoncentrować. W szkole nauczyciele czy rodzice wymagali od nas umiejętności koncentracji – “Skup się!”, ale nie pokazali nam jak to robić. Wydaje się, że jest to umiejętność, którą każdy może włączyć przy odrobinie chęci. Niestety skoro nikt nam nie pokazał jak trenować koncentrację, to tego nie ćwiczymy. Jeżeli tego nie ćwiczymy, to nie jesteśmy w tym dobrzy.
Koncentracja to umiejętność taka sama jak np. gra w tenisa. Jeżeli chcemy grać na odpowiednim poziomie, to potrzebujemy ćwiczyć codziennie. Tak samo jest z koncentracją, jeżeli przez ok. 16 h praktykujemy rozproszenie i podążanie za każdą naszą myślą, to na pewno nie będziemy w tym dobrzy.
Dandapani (medytujący przedsiębiorca, który spędził 10 lat jako mnich w klasztorze) pytał ludzi w wielu krajach, czy ktoś nauczył ich koncentracji. Nikt nie otrzymywał takich lekcji. Dandapani twierdzi, że jesteśmy ekspertami od rozproszenia, a koncentracja to jedna z najważniejszych umiejętności w życiu.
Jakie są korzyści z koncentracji?
- Większe bezpieczeństwo – możemy być bardziej świadomi np. podczas jazdy samochodem, dzięki temu możemy uniknąć wypadku.
- Większa efektywność – kiedy robimy tylko jedną rzecz naraz, robimy ją szybciej i efektywniej, niż gdy praktykujemy robienie kilku rzeczy naraz.
- Uważne życie – mindfulness to umiejętność obserwacji, czyli koncentracji przez dłuższy czas. Dzięki praktykowaniu mindfulness w życiu codziennym nasze życie jest pełniejsze i intensywniej je przeżywamy np. wyczuwamy zapach kwiatów, słyszymy śmiech swojego dziecka, widzimy piękno zachodzącego słońca itp. Bardziej delektujemy się życiem.
- Większa klarowność umysłu – nasz umysł jest czysty i dużo łatwiej jest nam podejmować decyzje. Również nauka i zapamiętywanie przebiegają znacznie sprawniej.
- Więcej spokoju – Koncentracja prowadzi do obserwacji tego, co dzieje się w naszym umyśle. Uczymy się nie podążać za każdą myślą i wracać uwagą do obiektu koncentracji. To pomaga spojrzeć na siebie z wyższej perspektywy, pomaga podejmować lepsze decyzje i przynosi spokój.
- Lepsze relacje z innymi – kiedy jesteśmy skoncentrowani, możemy być w pełni obecni z naszymi bliskimi czy współpracownikami. Możemy ich usłyszeć i zrozumieć. Koncentracja na innych pomaga rozwijać empatię i przyczynia się do poprawienia naszych relacji. Szczególnie jest to ważne dla naszych dzieci i partnerów, którzy potrzebują dużo naszej niepodzielnej uwagi i wspólnego przeżywania życia.
Jak się skoncentrować dzięki medytacji?
Polecam powyższą medytację prowadzoną do treningu koncentracji. Podczas medytacji wybierz jeden obiekt koncentracji np. oddech i skupiaj na nim uwagę przez określony czas. Dzięki temu uczysz się, w jaki sposób omijać rozproszenie (myśli) i wzmacniasz koncentrację.
Podczas medytacji uczysz się jak się skoncentrować i ćwiczysz powracanie do obiektu koncentracji. Skoro przez prawie całe nasze życie ćwiczymy rozproszenie, nic dziwnego, że na początku jest nam tak trudno utrzymać skupienie nawet przez kilka sekund. Ważne, aby być dla siebie życzliwym i nie poddawać się.
Jeżeli chcemy być skoncentrowani i mieć bardziej harmonijne i szczęśliwe życie, nie ma tutaj niestety drogi na skróty. Na szczęście regularna praktyka przynosi efekty. Jakość Twojego skupienia będzie coraz większa, co poczujesz w swoim codziennym życiu.
Jak jeszcze inaczej wzmocnić koncentracje?
- Wyznacz sobie określony czas i skupiaj się wtedy tylko na jednym zadaniu. A więc jeżeli pracujesz przy komputerze i wykonujesz określone zadanie, przeznacz na nie np. 30 minut i wyłącz wszelkie powiadomienia. Przez te 30 minut wykonuj tylko to jedno zadanie. Po tym czasie możesz sobie zrobić przerwę i odczytać mejle i powiadomienia, pozwolić swojej uwadze przeskakiwać z jednego obiektu na inny.
- Postaraj się jak najczęściej wykonywać tylko 1 rzecz na raz. Nie ma czegoś takiego jak multitasking – gdy robimy 2 lub więcej rzeczy naraz, nasza uwaga przeskakuje ciągle z jednej rzeczy na drugą. To powoduje ogromny wydatek energetyczny, spadek produktywności i zmęczenie. Jeżeli chcesz praktykować skoncentrowane życie, najlepiej wykonywać 1 rzecz na raz. Oczywiście i tak nie unikniesz sytuacji gdy np. zmywasz naczynia i rozmawiasz ze swoim partnerem. Jest to jak najbardziej w porządku, jednak jeżeli przez cały dzień będziesz robić kilka rzezy równocześnie, nie wzmocnisz swojej koncentracji.
- Polecam Ci także treningi biofeedback, które wzmacniają koncentrację. Biofeedback to specjalne urządzenia, dzięki którym możesz np. obserwować, jak zmieniają się Twoje fale mózgowe i nauczyć się wzmacniać fale mózgowe odpowiedzialne za koncentracje.
Ja sama stosuje codziennie medytacje i skupiam się na oddechu. Do tego podczas pracy staram się praktykować robienie tylko 1 rzeczy naraz, co jest czasami trudne. Jednak kiedy to praktykuje, widzę, że jestem dużo bardziej efektywna i spokojniejsza. Nie znalazłam lepszego sposobu na bardziej harmonijne i szczęśliwe życie, a praktyka koncentracji jest w tym kluczowa.
Życzę Ci powodzenia w trenowaniu swojej koncentracji! Mam nadzieję, że wiesz już jak się skoncentrować. Polecam Ci także medytację uważności i medytację na wewnętrzny spokój (koło świadomości), które są bardzo skuteczne w rozwijaniu koncentracji.